Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6

Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Uirlisí, topaic agus ábhar cuí a roghnú don scríbhneoireacht pháirteach nó neamhspleách agus téacsanna a roghnú chun roinnt le daoine eile.

• Choose appropriate tools, content and topics for their own writing and select texts for sharing with others.

  (LO2, S1)

• Select appropriate tools, topics and content for collaborative or independent writing and select texts to share with others.

Uirlisí, straitéisí, agus ábhar, a mheas agus a roghnú go criticiúil chun téacs  a chruthú i réimse seánraí trasna an churaclaim ar mhaithe le cuspóirí agus luchtanna éisteachta/léite éagsúla.

• Evaluate and critically choose appropriate tools, strategies, content and topics to create text in a range of genres across the curriculum for a variety of purposes and audiences.

  (LO2, S3)

• Critically evaluate and select tools, strategies and subject matter to create text in a variety of genres across the curriculum, for various purposes and various audiences.

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6

Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Gnásanna bunúsacha an chló chomh maith le struchtúr abairte a úsáid agus iad ag cumadh téacsanna i bpáirt  le daoine nó go neamhspleách.

• Use basic conventions of print and sentence structure.

  (LO3, S1)

• Use basic conventions of print as well as sentence structure when composing texts, independently or in collaboration with others.

Úsáid a bhaint as gnásanna an chló, struchtúir abairte níos casta, aimsirí cearta na mbriathra agus nascfhocail ina gcuid scríbhneoireachta.

• Use more sophisticated conventions of print and sentence structure, and a range of verb tenses and connectives in their writing.

  (LO3, S2)

• Use conventions of print, more complex sentence structures, correct verb tenses and connective words in their writing.

Úsáid a bhaint as gnásanna an chló atá ag éirí níos caolchúisí an t-am ar fad ina scríbhneoireacht neamhspleách.

Úsáid a bhaint as abairtí simplí, comhshuite agus casta agus iad ag athrú fhad na n-abairtí chun dul in oiriúint do lucht léitheoireachta, stíl agus tuin a gcuid scríbhneoireachta.

• Use increasingly nuanced print conventions in their independent writing.

  Use a variety of simple, compound and complex sentence structures, varying sentence length to suit the audience, style and tone of their writing

  (LO3, S3)

• Use increasingly subtle conventions of print in their independent writing.

  Use simple, composite and complex sentences, varying their length to suit the reader, and also varying the style and tone of their writing.

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6

Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Litreacha ó aibítir na Gaeilge a aithint, a ainmniú agus a fhuaimniú agus úsáid a bhaint as roinnt litrithe chirt, ag tarraingt ar an eolas atá acu faoi phatrúin fuaime agus patrúin litreacha chun buille faoi thuairim a thabhairt faoi litriú focail ( litriú cumtha Litriú cumtha
Is téarma é litriú cumtha nó neaslitriú a úsáidtear nuair a úsáideann páistí a gcumasc féin litreacha chun focail a dhéanamh agus iad ag ceapadh téacsanna. ).

Tosú ar thuiscint a léiriú ar athruithe gramadaí agus iad a úsáid i bhfrásaí coiteanna ina gcuid scríbhneoireachta.

• Recognise, name and sound letters and use some correct spellings, drawing on their sound and letter patterns to try out invented spelling.

  Spell high frequency and high interest words accurately.

  (LO4, S1)

• Recognize, name and pronounce letters from the Irish alphabet, using some correct spellings, drawing on their knowledge of sound patterns and letter patterns to guess the spelling of words (invented spelling).

  Begin to show an understanding of grammatical changes and make use of them in common phrases in their writing.

Straitéisí litrithe Straitéisí litrithe
Is féidir feidhm a bhaint as straitéisí litrithe foghraíochta agus as gnáthstraitéisí litrithe le haghaidh focail éagoiteanna agus téacsanna á gcruthú. Áirítear ar na straitéisí sin: feidhm a bhaint as eolas ar chomhfhreagairtí idir graiféimí agus fóinéimí, feidhm a bhaint as siollú, feidhm a bhaint as amharc-chuimhne, feidhm a bhaint as slabhraí agus patrúin litrithe choitianta. a úsáid chun focail nua agus athruithe gramadaí a litriú agus iad a úsáid mar is cuí agus tuiscint a léiriú ar na difríochtaí idir an teanga ó bhéal agus an leagan scríofa den teanga.

Réimse focal ardmhinicíochta a litriú go cruinn agus ábhair thagartha a úsáid go neamhspleách chun litrithe a cheartú agus a sheiceáil.

• Use knowledge of letter-sound correspondences and common spelling patterns to accurately spell words.

  Spell a wide range of high frequency words accurately and begin to use reference materials to check and correct spelling.

  (LO4, S2)

• Use spelling strategies to spell new words and grammatical variants and use them appropriately, showing an understanding of the differences between oral language and written language.

  Spell accurately a variety of high-frequency words and make independent use of reference materials to check and correct spellings

Anailís a dhéanamh ar an gcaoi a dtéann comhfhreagairtí idir litreacha agus fuaimeanna, patrúin litrithe choitianta agus codanna agus fréamhacha lánbhrí d’fhocail i bhfeidhm ar litriú, agus úsáid a bhaint as an eolas sin chun focail a litriú i gceart ina gcuid scríbhneoireachta.

Úsáid a bhaint as ábhar tagartha cuí chun litriú a sheiceáil agus a cheartú go neamhspleách.

A aithint go n-athraíonn focail Ghaeilge uaireanta de réir chomhthéacs na gramadaí (séimhiú, úrú, uimhir iolra, tuiseal ginideach).

Cosúlachtaí agus difríochtaí idir focail agus patrúin litreacha i dteangacha (Gaeilge, Béarla, nó teangacha eile) agus i seánraí éagsúla a aithint agus phlé.

• Analyse how letter-sound correspondences, common spelling patterns and meaningful word parts and roots impact on spelling, using this knowledge to correctly spell words in their writing.

  Use appropriate reference materials to independently check and correct spelling.

  (LO4, S3)

• Use appropriate reference materials to check and correct spelling independently.

  Recognise that Irish words sometimes change according to their grammatical context (lenition, eclipsis, plural, genitive case).

  Identify and discuss similarities and differences between word and letter patterns in various languages (Irish, English, or other languages) and genres.

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6

Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Úsáid a bhaint as stór focal níos leithne óna dtaithí phearsanta agus óna dtaithí ar phlé le téacs. Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach, le tacaíocht de réir mar is gá.

• Use a growing range of vocabulary from their personal experiences and engagement with text and use language playfully and creatively in their writing.

  (LO5, S1)

• Use a wider vocabulary from their personal experience and their experience of dealing with text. Make playful and creative use of language, with support as needed.

Úsáid a bhaint as stór focal níos casta ó go leor foinsí agus gnéithe aeistéitiúla, cruthaitheacha agus samhlaíocha na teanga a fhiosrú ina gcuid scríbhneoireachta.

• Use a more sophisticated range of vocabulary from many sources and explore the aesthetic, creative and imaginative dimensions of language in their writing.

  (LO5, S2)

• Use increasingly complex vocabulary from many sources and explore the aesthetic, creative and imaginative aspects of the language in their writing.

Teanga agus stór focal oiriúnach a fhiosrú agus a roghnú chun téacsanna a chruthú i réimse seánraíi dteangacha éagsúla nuair is cuí, ar mhaithe le cuspóirí agus luchtannaéisteachta/léite éagsúla. Údar/cúiseanna a thabhairt leis na roghanna sin.

• Examine, select and justify appropriate vocabulary to create text across a range of genres and other languages where appropriate for a variety of purposes and audiences.

  (LO5, S3)

• Explore and select appropriate language and vocabulary to create texts in a variety of different genres in different languages where appropriate, for various purposes and various audiences. Justify those choices.

Teanga agus stór focal oiriúnach a fhiosrú agus a roghnú chun téacs níos casta a chruthú i réimse seánraí agus i dteangacha éagsúla nuair is cuí, ar mhaithe le cuspóirí agus luchtanna éisteachta/léite éagsúla. Údar/cúiseanna a thabhairt leis na roghanna sin.

Measúnú a dhéanamh ar  ghnéithe aeistéitiúla, cruthaitheacha,  samhlaíocha agus fáthchiallacha  na teanga a úsáideann siad ina gcuid scríbhneoireachta.

Measúnú a dhéanamh ar an úsáid a bhaineann siad as stór focal ag brath ar chomhthéacsanna éagsúla.

• Examine, select and justify appropriate vocabulary to create text across a range of genres and other languages where appropriate for a variety of purposes and audiences.

  (LO5, S3)

• Explore and select appropriate language and vocabulary to create more complex texts in a variety of genres and in various languages where appropriate, for various purposes and various audiences. Justify those choices.

  Evaluate the aesthetic, creative, imaginative and figurative aspects of the language they use in their writing.

  Assess their use of context-dependent vocabulary.

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6

Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Líníocht a dhéanamh agus scríobh agus tuiscint aige ar an gcuspóir agus ar an lucht éisteachta araon, le linn dóibh téacsanna a chruthú i réimse seánraí agus i dteangacha éagsúla nuair is cuí.

Iniúchadh a dhéanamh ar struchtúr téacs agus gnéithe teanga a bhaineann le réimse seánraí agus iad a úsáid go rathúil.

A nguth pearsanta a fhorbairt ina gcuid scríbhneoireachta chun a gcuid tuairimí, eolas agus taithí a chomhroinnt.

• Draw and write with a sense of purpose and audience while creating texts in a range of genres and other languages where appropriate.

  Explore and use the typical text structure and language features associated with a variety of genres.

  Develop an individual voice to share their thoughts, knowledge and experiences.

  (LO6, S1)

• Draw and write with an understanding of both purpose and audience, while creating texts in a variety of genres and in various languages where appropriate.

  Explore the text structure and language aspects associated with a variety of genres and use them successfully.

  Develop a personal voice in their writing to share their opinions, knowledge and experiences.

Téacs a chruthú ar chúiseanna údarachta ar leith, ag léiriú tuiscint níos doimhne ar  thionchar an lucht éisteachta/léite ar a gcuid scríbhneoireachta.

Anailís agus meastóireacht a dhéanamh ar struchtúr téacs agus gnéithe teanga a bhaineann le réimse seánraí.

A nguth pearsanta a léiriú agus tuilleadh forbartha a dhéanamh air trína gcuid tuairimí, eolais, agus taithí a roinnt i réimse seánraí ar mhaithe le cuspóirí agus lucht éisteachta/léite ar leith.

Tuiscint a léiriú ar an tslí a bhféadfaí canúintí agus blasanna éagsúla a úsáid agus téacs á chruthú.

• Draw and write with a sense of purpose and audience while creating texts in a range of genres and other languages where appropriate.

  Explore and use the typical text structure and language features associated with a variety of genres.

  Develop an individual voice to share their thoughts, knowledge and experiences.

  (LO6, S1)

• Create text for specific authorial purposes, showing a deeper understanding of the impact of the audience on their writing.

  Analyse and evaluate text structure and language aspects associated with a variety of genres.

  Demonstrate and further develop their personal voice through sharing their views, knowledge, and experience in a variety of genres for specific purposes and specific audiences.

  Demonstrate an understanding of how different dialects and accents could be used when creating text

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6

Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

An próiseas scríbhneoireachta Próiseas scríbhneoireachta
Sa phróiseas scríbhneoireachta teagascann an múinteoir go soiléir conas bheith ag obair agus ag foghlaim go gníomhach mar scríbhneoirí. I measc na gcéimeanna sa phróiseas scríbhneoireachta áirítear: pleanáil le haghaidh scríbhneoireachta trí thopaicí agus smaointe a roghnú leis an méid is lú cúnaimh, téacs a chumadh ag úsáid struchtúr eagraíochtúil cuí téacs, téacs a scríobhadh a athléamh chun seiceáil go bhfuil ciall leis agus go gcomhlíonann sé a chuspóir, an téacs a chur in eagar agus a leasú trí athscríobh chun sonraí a chur leis nó a bhaint uaidh d’fhonn an chiall atá leis a shoiléiriú, obair a chur in eagar níos mó arís mar fhreagairt ar aiseolas ó dhaoine eile. a úsáid chun téacs a scríobh i gcomhpháirt le daoine eile agus/nó go neamhspleách.

• Use the writing process when creating texts collaboratively or independently.

  (LO7, S1)

• Use the writing process to write text independently and/or in collaboration with others.

Scileanna agus straitéisí a bhaineann leis an scríbhneoireacht mar phróiseas a ainmniú agus a mheas agus iad a úsáid chun téacsanna a chruthú go neamhspleách agus/nó i bpáirt le daoine eile, i réimse seánraí agus i dteangacha éagsúla nuair is cuí, trasna an churaclaim ar mhaithe le cuspóirí agus luchtannaéisteachta/léite éagsúla.

Teanga chuí a úsáid chun leasuithe eagarthóireachta a mheas agus a phlé bunaithe ar théacsanna a cruthaíodh i réimse seánraí ar mhaithe le cuspóirí agus luchtanna éisteachta/léite éagsúla.

• Identify and evaluate skills and strategies associated with writing as a process and use them to create texts independently and/or collaboratively across a range of genres, in other languages where appropriate and across the curriculum for a variety of purposes and audiences.

  (LO7, S3)

• Identify and assess skills and strategies that apply to writing as a process and use them to create texts independently and/or in collaboration with others, in a variety of genres and in various languages where appropriate, across the curriculum, for various purposes and audiences.

  Use appropriate language to evaluate and discuss editorial amendments based on texts created in a variety of genres for various purposes and audiences.

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6

Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Brí a gcuid téacsanna féin a chomhroinnt agus tuiscint a léiriú trí fhreagairt do théacs daoine eile.

• Share the meaning of their own texts and demonstrate understanding through responding to the texts of others.

  (LO8, S1)

• Share the meaning of their own texts and show understanding by responding to the texts of others.

A gcuid aidhmeanna/a n-intinn féin mar údair agus gnéithe seachtracha a mbíonn tionchar acu ar údair a fhiosrú agus machnamh a dhéanamh orthu. Tuairimí daoine eile ar a gcuid téacsanna a phlé agus a mheas.

• Examine and critically reflect on their own intent and influences as authors.

  Discuss and evaluate others’ interpretation of their texts.

  (LO8, S3)

• Explore their own aims/intentions as authors and external factors that influence authors, and reflect on them. Discuss and evaluate the views of others on their texts.

Céim 1

Naíonáin shóisearacha agus naíonáin shinsearacha

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Céim 2

Rang 1 agus Rang 2

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 3

Rang 3 agus Rang 4

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla agus tarraingteacha, ba cheart go mbeadh an páiste in ann

Céim 4

Rang 5 agus Rang 6

Trí eispéiris chuí foghlama tharraingteacha ba cheart go mbeadh páistí in ann

Ceannlitreacha agus litreacha beaga a scríobh mar aonad reatha leo féin.

Téacsanna a chur i láthair i réimse formáidí.

• Write upper and lower case letters as separate, flowing letters and present texts in a range of formats.

  (LO9, S1)

• Write capital letters and small letters as a continuous unit on their own.

  Present texts in a variety of formats.

Scríobh agus úsáid á baint as stíl scríbhneoireachta.

Téacsanna a chur i láthair i réimse formáidí.

• Write legibly and fluently in a chosen script and present texts in a range of formats.

  (LO9, S2)

• Develop a writing style.

  Present texts in a variety of formats.

Scríobh go hinléite agus go líofa agus úsáid á baint  as stíl scríbhneoireachta atá  rognaithe.

Téacsanna a chur i láthair i réimse formáidí.

• Write legibly and fluently in a chosen script using a personal style and present texts in a range of formats.

  (LO9, S3)

• Write legibly and fluently in a chosen style.

  Present texts in a variety of formats.

Stíl agus leagan amach ábhartha a roghnú, a chosaint, agus a mholadh chun téacsanna a chruthú agus a chur i láthair i réimse formáidí.

• Select, justify, and recommend appropriate writing and presentation styles to create and present texts in a range of formats.

  (LO9, S4)

• Select, justify and recommend a suitable style and layout in which to create and present texts in a variety of formats.